Op 30 september 2021 werd het project Kaboutersberg afgesloten met de “openstelling” van een gedeeltelijke reconstructie van het grafmonument.
Tevens werd een nieuw bord onthuld met informatie over de kaboutersberg en het het grafmonument.
info bord bij kaboutersberg en grafmonument
De terugkeer van de Kaboutersberg
Een grafheuvel met een vleermuizenkelder
Omstreeks 1920 werd een unieke Romeinse grafheuvel met de grond gelijkgemaakt. Het zand van de zgn. Kaboutersberg werd gebruikt om een vennetje op te vullen.
Eind 2012 is een nieuwe “Kaboutersberg” in de oorspronkelijke afmetingen verrezen. Nu niet meer als begraafplaats, maar als onderkomen voor vleermuizen.
Kaboutersberg is de benaming voor de voormalige grafheuvel uit de Romeinse tijd (100 na Chr.).
Van de oorspronkelijke bijbehorende graftoren zijn nog enkele fragmenten teruggevonden. Mede aan de hand daarvan is in 2020 hiernaast de graftoren deels gereconstrueerd. Er is een directe link met de Romeinse villa, aan de Hoogcasterseweg, waarvan in 1980 de resten zijn opgegraven.
Volgens de overlevering woonde Koning Kyrië met zijn kaboutervolk in de grafheuvel. De kabouters waren – zo wil de legende – behulpzame wezentjes die vooral de boeren in de buurt hielpen. Echter, nadat hun Koning door een jager werd doodgeschoten, heeft iemand ooit nog een kabouter gehoord of gezien.
Volgens de opdrachtgever Waterschap De Dommel, kan de heuvel een ideaal onderkomen voor vleermuizen zijn. Dit onderkomen is wat dieper aangelegd, want vleermuizen houden van vochtige ruimten. In het luik aan de achterkant van de heuvel is een kleine opening te zien. Omdat deze dieren beschikken over een geavanceerde sonar kunnen ze die opening makkelijk vinden.
Stichting ’t Loons Heem, december 2012
Reconstructie van de Romeinse Graftoren.
In 1988 heeft het Archeologisch Instituut van de Vrije Universiteit van Amsterdam een opgraving uitgevoerd op de plaats waar de Kaboutersberg moet hebben gelegen. Hierbij zijn fragmenten gevonden van een Romeinse graftoren. Uit een analyse van deze fragmenten bleken er parallellen te bestaan met eerder ontdekte graftorens uit het Duitse Rijnland. Zo heeft men een beeld kunnen schetsen hoe de graftoren er rond 100 na Christus moet hebben uitgezien. In de nis van de graftoren stonden levensgrote beelden van de Romeinse veldheer en zijn vrouw, de eigenaren van de villa. De oorspronkelijke graftoren was 5 meter hoog en was opgebouwd uit kalkstenen blokken die men uit Frankrijk heeft laten komen. Het grafschrift op de sokkel is een bedenksel op basis van voorbeelden elders. Vertaald staat er in het latijn:
Aan de geesten van de onderwereld
Titus Flavius, zoon van Titus, veteraan (van het)
30 ste legioen heeft (dit monument) voor zich laten oprichten tijdens zijn leven
en voor Matua, zijn vrouw.
Stichting ‘t Loons Heem, oktober 2020